Artykuły

Niepełny etat - praca z konieczności czy z wyboru?

18.09.2008
W Europie funkcjonuje podział ze względu na wymiar czasu pracy. W krajach północnej i zachodniej Europy (Holandia, Szwecja, Niemcy, Dania) praca w niepełnym wymiarze godzin jest bardzo popularna. W pozostałej części Europy praktykowany jest model 40-godzinnego tygodnia roboczego. W I kwartale 2008 roku ponad 47% Holendrów pracowało w niepełnym wymiarze godzin. W tym aspekcie rynku pracy Holandia jest niedościgniona. W Szwecji, która uplasowała się na drugim miejscu, na niepełny etat zatrudnionych było 27% wszystkich pracowników. W Polsce ponad 90% zatrudnionych pracuje w klasycznym systemie pełnoetatowym. Tylko nieliczni Polacy podejmują pracę w niepełnym wymiarze godzin.

Odsetek osób pracujących na niepełny etat spośród wszystkich pracujących w wybranych krajach Europy w I kwartale 2008 roku (%)

Odsetek osób pracujących na niepełny etat spośród wszystkich pracujących 
w wybranych krajach Europy w I kwartale 2008 roku (%)

Opracowanie na podstawie danych Eurostat



W latach 2005-2008 procent pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy w większości krajów zmienił się nieznacznie. Różnica ponad 2 punktów procentowych została odnotowana w Szwecji, Dani oraz Austrii. W Polsce następuje unifikacja pracujących – praca na pełny etat dotyczy coraz większej grupy pracujących.

Odsetek osób pracujących na niepełny etat spośród wszystkich pracujących w wybranych krajach Europy w I kwartale w latach 2005-2008 (%)

Kraj

2005

2006

2007

2008

Zmiana 2005-2008

Holandia

46,1

46,5

46,6

47,6

+1,5

Szwecja

24,4

25,4

25,4

27

+2,6

Niemcy

24,3

26,4

26,5

26,1

+1,8

Dania

22

23

24,3

24,3

+2,3

Austria

21

22,5

22,3

23,3

+2,3

Belgia

22,4

22,2

22,2

22,9

+0,5

Luksemburg

17,4

17,1

18

18

+0,6

Francja

17,4

17,2

17,5

17,3

-0,1

Włochy

13,1

13,5

13,2

14,2

+1,1

Portugalia

11,5

11

12

12,1

+0,6

Hiszpania

13,1

12,4

12,4

12

-1,1

Słowenia

8,8

9,1

9,3

9,3

+0,5

Polska

10,7

10,2

9,4

8,9

-1,8

Rumunia

9,8

9,8

9,1

8,9

-0,9

Estonia

9,7

7,9

7,8

7,9

-1,8

Cypr

9

8,5

7,5

7,8

-1,2

Litwa

7,4

12,2

9,6

7,3

-0,1

Grecja

4,9

5,8

5,8

5,8

+0,9

Czechy

4,9

5,1

5

4,9

0,0

Słowacja

2,4

2,7

2,8

2,3

-0,1

Opracowanie na podstawie danych Eurostat



Warto odpowiedzieć sobie na pytanie, skąd biorą się takie dysproporcje w liczbie pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy w różnych krajach Europy. Przykładowo w Polsce w 2007 roku, głównym powodem podejmowania niepełno etatowej pracy była trudność w znalezieniu innego zatrudnienia. Z kolei w Holandii praca na niepełny etat najczęściej łączona była z opieką nad dziećmi lub starszymi osobami. Łączenie studiów z pracą zawodową było tam dwa razy bardziej popularne niż w naszym kraju. Można powiedzieć, że w Holandii niestandardowy wymiar czasu pracy jest kwestią wyboru – w Polsce – przymusu.

Główne przyczyny podejmowania pracy na niepełny etat w 2007 roku w Polsce i Holandii (% odpowiedzi)

Przyczyny 

Holandia

Polska

trudność w znalezieniu pełnoetatowej posady

5,0

21,3

choroba lub niepełnosprawność

4,6

10,5

opieka nad dziećmi lub osobami starszymi

34,4

6,4

inne przyczyny rodzinne

6,7

3,1

edukacja

22,0

11,8

inne

27,4

47,0

Opracowanie na podstawie danych Eurostat